İstər özünütərbiyədə, istərsə də Məbuda tərəf hərəkətdə mane olan amilləri tanımağın əhəmiyyəti böyükdür. İnsan gərək onları dəf etsin və aradan qaldırsın. Əgər daxilində bu cür maneələr vardırsa, onları aradan qaldırmalı, əgər yoxdursa, vücuduna daxil olmasına maneçilik törətməlidir. Çox vaxt bir iş görmək istəyirik, ancaq maneə olduğu üçün hərəkət edə bilmirik. Hədislərdə də oxuyuruq ki, insan bir işi görmək istəyəndə Sirat körpüsündə bir neçə yüz il qarşısını alırlar. Bu Sirat körpüsü həmin Qiyamətdəki körpüdür. Çünki orada bütün həqiqətlərin batini vardır və özünü göstərər.
Şəxs Allaha tərəf hərəkət edir, namaz qılır, oruc tutur, ancaq bir müddətdən sonra görür ki, heç bir təsiri yoxdur. Bu, həmin maneəyə görədir. Maneə qaldırılsa, inkişaf edəcəkdir. Çünki bu maneə qoymur ki, namaz namaz olsun, təsir etsin. Namazın fiqhi zahiri vardır, ancaq həqiqi zahiri yoxdur. Bəzən insana hətta hərəkət etməyə icazə vermir, o ki, qalsın hərəkətin ortasında dayanmağa.
Mərhum Ayətullah Mirzə Cavad Mələki (r) buyurur: "Bir müddət Ayətullah Molla Hüseyn Qəli Həmədaninin (r) yanında şagirdlik edirdim. Bir müddət onun tərbiyəsini aldım. Heç bir şey baş vermədi. Müəllimin yanına gəlidm və dedim: "Heç bir şey baş vermir, nə edim?”. Dedi:”Sizin Təbrizdə filan kəslə münaqişəniz vardır, hər zaman bacarsan onların ayaqqabılarını Nəcəfdə qarşılarında cütlə və həmin hadisə baş verəcəkdir”. Yadımda idi ki, onlar haqlı deyildilər. Ancaq bu cür fədakarlıq lazım idi”. Ayətullah Həmədani deyir ki, həmin işi gördüm və həmin hadisə baş verdi. Bu işləri görən həmin maneədir. İnsanı yarı yolda saxlayır, hərəkət etməyə qoymur.
Gərək "Bismillah”ın həqiqətinə çataq
Baxmalıyıq ki, bizim hərəkətimizi saxlayan nədir. Hədisdə gəlir ki, bəziləri Sirat körpüsünü işıq sürəti ilə qət edər, bəziləri iməkləyərək, hərəkət edərlər. Bəziləri yavaşdırlar, bəziləri isə sürətli. Bütün bunlar maneəyə görədir. Əgər pərdə qalxsa, görərik ki, necə hərəkət edirik. Əgər maneə yoxdursa, hərəkət vardırsa, başqalarının 90 ilə başa vurduqları Sirat yolunu işıq sürəti ilə başa vurmaq olar.
İnsan əgər "Bismillah” deyərsə, günahları bağışlanar. Bir şərtlə ki, maneə olmasın və "Bismillah”ın həqiqətinə çata bilsin. Çünki o insan ki, "Bismillah”ın həqiqətinə çatmaq istəyir - gərək merac etsin. Merac da bəndəliklə əldə edilir. Bu sözü deyir, dil tərpənir, ancaq daxilindən gəlmir. İnsan bəzən elə söz deyir ki, daxilindən gəlir, ancaq gəlməsə, yanlış olar.
Ona görə də maneələri tanımağımız zəruridir. Həzrət İmam Sadiq (ə) buyurur ki, insanlar dörd şeyi bilməlidirlər: Allahı tanısın, Allah onunla nə etmişdir, Allah ondan nə istəyir, onu dindən xaric edən şey nədir. Bu dördüncü bənd, yəni maneələri, düşmənini tanımalıdır.
Maneələrin özü də fərqlidir. Belə ki, birinci pillədə bir maneə olur, ikinci pillədə digər maneə və üçüncü pillədə başqa bir maneə. Bu yolla yüz pilləyə çatanda müxtəlif maneələrə rast gəlmək olur. Adları eynidir, ancaq mahiyyətləri fərqlidir. Hər bir insanın həyat tərzinə uyğun büruzə verər.
Maneələr iki cür olur: elmi və əməli maneələr. Bəzən bizim elmi fikirlərimiz şeytanın hücumlarına məruz qalır. Bəzən də əməllərimiz bu hücuma məruz qalır. Həzrət Sadiq (ə) buyurur: "Bildiyiniz şeylərə əməl edin, bilmədiklərinizə isə çatacaqsınız”. Yəni hər bir insan bildiyinə əməl etdikcə başqa bir pilləyə qədəm qoyar, istər vasitəli olsun, istərsə də vasitəsiz. Allah qadir olandan əsirgəmir. Hər bir insan özü müqəssidir ki, kamala çatmamışdır. Çünki ona verilən istedadlara çatmamağı - öz günahıdır.
Maneələri tanımaq lazımdır. Çünki bu bəlaları tanımadan ondan qorunmaq da olmaz. Ona görə də elmə sahib olmaq vacibdir. Elm təcəlli edərək, insanı təqva əhli edir. Əmirəl-möminin (ə) buyurur: "Təqva qəlbinizin xəstəliyinin şəfasıdır. Təqva bir gözdür ki, qəlbinizin korluğunu aradan qaldırır”.
Təqva hər bir mərhələdə o biri mərhələ ilə fərqlənir. Təqva insanı bədbəxtliklərdən saxlayar. Bəzən bəla insanı elə əhatə edir ki, bilmirsən hardan gəlibdir. Ona görə də Allaha pənah aparmaq lazımdır.
Hazırladı: Məşhədi Xanım,
/Deyerler.org/
|
